در برخی از موارد مانند طلاق و یا عدم توانایی نگهداری از فرزندان، لازم است که مسئولیت نگهداری از کودک به یکی از والدین سپرده شود. معمولا حضانت فرزند تا سن 7 سالگی با مادر و پس از آن تا رسیدن به بلوغ با پدر است. حال این سوال مطرح می‌شود که چگونه حضانت فرزند را از پدر بگیریم؛ برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه شرایط گرفتن حضانت فرزند با ما همراه باشید.
شرایط گرفتن حضانت فرزند از پدر
حضانت فرزند دختر و پسر تا سن 7 سالگی با مادر است، اما حضانت فرزند دختر تا 9 سالگی و فرزند پسر تا 15 سالگی با پدر است. پس از این سن، فرزندان به بلوغ رسیده و خود برای آینده تصمیم می‌گیرند که با کدام یک از والدین زندگی کنند. تحت شرایط مشخصی امکان گرفتن حضانت فرزند از پدر وجود دارد و مادر می‌تواند حضانت را از پدر بگیرد و خود از فرزندان نگهداری کند.
لازم به ذکر است برای گرفتن حضانت فرزند از پدر باید شرایطی که قانون مشخص نموده است برقرار باشد. قانون در چنین شرایطی مصلحت کودک را مدنظر قرار داده و بر این اساس قیم کودک را مشخص می‌کند. در ادامه به بررسی این شرایط برای سلب حضانت از پدر می‌پردازیم.
در جدول زیر عوامل موثر و راهکارهای سریع برای گرفتن حضانت فرزند را شرح داده‌ایم:
| عوامل موثر در گرفتن حضانت فرزند | راهکارهای سریع برای گرفتن حضانت |
|---|---|
| سوء رفتار و پرخاشگری پدر | ارائه مدارک و شواهد مستند |
| ترک منزل و عدم حمایت مالی | مراجعه فوری به دادگاه خانواده |
| ناتوانی پدر در نگهداری فرزند | استفاده از وکیل متخصص خانواده |
| سلامت جسمی و روانی مادر | آماده‌سازی پرونده کامل و مستند |
| همکاری نکردن پدر در امور فرزند | پیگیری قانونی مستمر و پیوسته |
چگونه حضانت فرزند زیر 7 سال را از پدر بگیریم؟
با توجه به این موضوع که فرزندان در سنین پایین‌تر بیشتر به مراقبت مادر نیاز دارند، قانون، حضانت آن‌ها را تا سن 7 سالگی به مادر سپرده است. در واقع برای کودکان زیر 7 سال نیازی به گرفتن حضانت از پدر نیست؛ زیرا به صورت قانونی در این سنین حق حضانت برای پدر وجود ندارد که نیازی به سلب آن باشد.
اگر زوجین قصد جدایی از یکدیگر را داشته باشند و نگران نگهداری از فرزندان خود باشند، باید بدانند که مطابق با قوانین کشور، حضانت فرزند تا هفت سالگی با مادر است. اما اگر مادر تمایلی برای نگهداری از کودک نداشته باشد، حضانت آن به پدر واگذار می‌شود. در چنین شرایطی، اگر پس از گذشت مدتی، مادر تمایل به پس گرفتن حضانت کودک را داشته باشد، این حق را دارد که نگهداری کودک یا کودکان را به عهده بگیرد.
شرایط سلب حضانت فرزند از پدر
قانون شرایطی را پیش‌بینی کرده است که اگر والدی که مسئول نگهداری از کودک است، دچار برخی از مشکلات شود، حق نگهداری از فرزند به والد دیگر انتقال یابد. این موضوع در خصوص حضانت هر دوی والدین مطرح است. به عنوان مثال اگر در مدتی که حضانت فرزند با مادر است، وی دچار جنون شود و یا تصمیم به ازدواج مجدد بگیرد، نگهداری از فرزند به پدر واگذار می‌شود.
این شرایط در زمان حضانت پدر نیز صادق است و در صورت بروز هر گونه مشکلی که سبب انحطاط اخلاقی و تربیتی فرزند شود، حضانت وی از پدر گرفته شده و به مادر داده می‌شود. تحت شرایط زیر انتقال حضانت امکان‌پذیر خواهد بود:
- اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر و قمار
- ابتلا به بیماری‌های روانی با تایید پزشک
- آلوده شدن به فساد اخلاقی و فحشا
- ضرب و جرح نامتعارف کودک و تکرار آن
- سواستفاده از کودک و اجبار او برای ورود به مشاغل غیراخلاقی مانند تکدی‌گری
به عبارت دیگر، هر زمانی که حضانت فرزند با والد مدنظر، سبب ایجاد مشکلات اخلاقی، فیزیکی، جسمی و ذهنی برای کودک شود، حضانت از والد سلب می‌گردد. اگر یکی از موارد گفته شده هم وجود داشته باشد، شرایط گرفتن حضانت فرزند از پدر فراهم می‌شود و این موضوع هم مزیت بر علت شده و احتمال گرفتن این حق از پدر بیشتر خواهد شد.
تحت چه شرایطی حضانت فرزند را از پدر بگیریم؟
همان‌طور که گفته شد، در صورتی که نگهداری از کودک توسط پدر، خطرات و مشکلاتی را در زمینه‌های مختلف برای او ایجاد کند، این حق از پدر سلب می‌شود. اما در کنار این موارد، قانون به مصلحت کودک هم توجه نموده و شرایط مالی و وابستگی فرزند را نیز برای واگذاری حضانت وی در نظر می‌گیرد.
در واقع اگر پدر توانایی مالی برای مراقبت از کودک را نداشته باشد و وابستگی عاطفی کودک به مادر بیشتر باشد، بهتر است که حضانت از پدر گرفته شده و به مادر اعطا شود. پدر نیز می‌بایست با توجه به شرایط کودک، این موضوع را بپذیرد تا آسیب‌های کمتری به فرزند وارد شود. سریع‌ترین روش برای گرفتن حضانت فرزند از پدر، مراجعه بهترین وکیل وکیل خانواده در ایران است که سوابق موفقی را در زمینه چنین دعاوی دارد. پیگیری چنین پرونده‌هایی به آگاهی کامل از قوانین و رویکردهای قانونی نیاز دارد که به کمک یک وکیل خبره میسر می‌شود.
حضانت فرزند در صورت اعتیاد یا فوت پدر
داشتن اعتیاد یکی از موارد سلب حضانت والدین است؛ در صورتی که پدر معتاد باشد، حضانت فرزند از وی سلب می‌شود. البته اعتیاد زمانی به عنوان یک مانع برای نگهداری از فرزند مطرح می‌شود که زیان‌آور باشد. تشخیص زیان‌آور بودن اعتیاد با دادگاه و مراجع قضایی است، اما هنگامی که اعتیاد به مواد سبب از دست دادن کنترل و اقدام به ضرب و جرح گردد و یا منجر به عدم توانایی کار و ناتوانی در پرداخت نفقه شود، زیان‌آور محسوب می‌شود.
طبق ماده 1171 قانون مدنی، در صورت فوت پدر، قیومیت کودک با مادر خواهد بود. در این شرایط جد پدری یا پدربزرگ کودک، حقی برای حضانت وی ندارد و حضانت مادر دائمی است. در شرایطی که مادر صلاحیت نگهداری از فرزند را نداشته باشد و یا حضانت مادر، مصلحت کودک را به مخاطره بیندازد، دادگاه می‌تواند حضانت وی را به پدربزرگ اعطا نماید. در صورت اعتراض جد پدری، مادر می‌تواند با مراجعه به بهترین وکیل طلاق دادخواست مربوطه را تنظیم نموده و مانع از حضانت پدربزرگ شود.
گرفتن حضانت فرزند بدون طلاق
این تصور که گرفتن حضانت فرزند تنها با طلاق امکان‌پذیر است، کاملا اشتباه است. در برخی از موارد زوجین از یکدیگر جدا نشده‌اند، اما جدا از هم زندگی می‌کنند. قانون نگهداری از فرزندان در این شرایط نیز مانند حالت عادی تا 7 سالگی با مادر و پس از آن با پدر است. پس از سن بلوغ یعنی نه سالگی برای فرزند دختر و پانزده سالگی برای فرزند پسر، خود فرزندان برای زندگی با والدین تصمیم می‌گیرند.
گاهی ممکن است زوجین در حین انجام فرآیند و مراحل قانونی طلاق جدا از هم زندگی کنند و نیاز به تعیین تکلیف حضانت دائم فرزندان باشد. اگر یکی از والدین فوت کند نیز شرایط تعیین قیم کودک بدون طلاق مطرح خواهد شد. به این صورت در برخی حالات امکان تعیین حضانت فرزندان بدون طلاق هم میسر است.
کلام آخر
یکی از معضلات اجتماعی مقوله طلاق است؛ این موضوع پیامدهای گوناگونی به ویژه در خصوص تربیت فرزندان دارد. حضانت فرزند تا سن 7 سالگی با مادر است و سپس برای فرزند دختر تا 9 سالگی و فرزند پسر تا 15 سالگی با پدر است. امکان تعیین تکلیف حضانت فرزندان بدون طلاق با فوت یکی از والدین یا در صورت جدا زندگی کردن زوجین وجود دارد.
